Περί προσευχής - Ερμηνεία στον όσιο Νείλο τον ασκητή
Στην παρούσα έκδοση, ο Γέροντας Αιμιλιανός δεν αρκείται μόνο σε μια απλή μετάφραση του κειμένου του Οσίου Νείλου, ούτε σε μια διδακτική ανάλυσή του. Ούτε πάλι περιορίζεται στην περιγραφή του τρόπου και της μεθόδου της προσευχής, αλλά χρησιμοποιώντας τον πλούτο της ελληνικής γλώσσας αποκαλύπτει την ουσία και το πνεύμα της προσευχής και γενικότερα αναδεικνύει το βάθος της πνευματικής ζωής. Δεν είναι καλός διδάσκαλος, είναι αληθινός μυσταγωγός.
Όταν ομιλεί για την προσευχή, δεν ομιλεί περιγραφικά γι’ αυτήν ούτε με πυκνές αναφορές στους πατέρες και την παράδοση, αλλά εκφράζεται ως ο ίδιος «αδιαλείπτως προσευχόμενος». Όταν αναφέρεται στους αγίους, δεν περιγράφει πρότυπα άλλων εποχών η ενός άλλου κόσμου, αλλά καταθέτει μαρτυρία που φανερώνει οικειότητα και κοινωνία. Γι’ αυτό και διαβάζοντας τα σχόλιά του για τους αγίους, νοιώθεις ότι όχι μόνον δεν τους επαναλαμβάνει, αλλά τους αναδεικνύει και συχνά τους συμπληρώνει. Ο λόγος του δεν έχει την ψυχρότητα των λογικών συνειρμών, αλλά ξεχειλίζει από τη ζεστασιά των ζωντανών εμπειριών των θείων εμφανίσεων.